Menu

19. Hiệu đính

Khi bạn viết, bạn nên hiệu đính lại. Khi bạn là một nhà báo, đó là một nghĩa vụ. Nhưng chỉ hiệu đính lại tác phẩm của bạn thôi là chưa đủ để đảm bảo rằng những gì bạn đang cung cấp cho độc giả tờ báo của mình không có lỗi. Mỗi tác giả đều có thói quen, khúc mắc, điểm yếu của riêng họ. Trong báo chí chuyên nghiệp, việc hiệu đính lần thứ hai bằng góc nhìn của người khác là điều bắt buộc.

LẦN HIỆU ĐÍNH THỨ HAI LÀ MỘT BỔN PHẬN ĐẠO ĐỨC: 
MỘT VĂN BẢN KHÔNG BAO GIỜ ĐƯỢC XUẤT BẢN TRƯỚC KHI ĐƯỢC HIỆU ĐÍNH VÀ, NẾU CẦN THIẾT SẼ DO MỘT NGƯỜI KHÁC KHÔNG PHẢI LÀ TÁC GIẢ CHỈNH SỬA.

Những người hiệu đính chuyên nghiệp rất hiếm. Điều này thực sự là một điều xấu hổ vì phần mềm máy tính sẽ không bao giờ thay thế được con mắt của người hiệu đính chính. Ngày nay, đội ngũ tòa soạn tự tổ chức hiệu đính và chỉnh sửa trước khi xuất bản. Không có ngoại lệ đối với quy tắc này: cho dù tác giả là thực tập sinh hay chủ nhiệm của tờ báo, không bài báo nào được xut bn trước khi nó được xem xét k lưỡng.

Một dây chuyền sản xuất coi trọng đến chất lượng bản thảo có hai cp độ hiu đính: thứ nhất là nơi viết bài báo (bộ phận hoặc phòng ban) và sau đó là nơi xác nhận trước khi in (tổng biên tập hoặc phòng tòa soạn)… H thng hp lý nht là h thng phân phi hiu đính gia nhng người biên tp các mc và cp phó ca h.

HIỆU ĐÍNH LÀ CƠ HỘI CUỐI CÙNG ĐỂ GIA TĂNG GIÁ TRỊ.

Hiu đính chnh sa mọi lỗi ngữ pháp và lỗi chính tả, sửa mọi chỗ còn nhầm lẫn hoặc thiếu sót, viết lại những đoạn khó hiểu, đảm bảo chữ in hoa được sử dụng nhất quán, v.v. Ví dụ: “Mark Pesos gii quyết (không gii quyết) các vn đề tài chính ca mình trong khi thư ký ca anh y bù đắp vic thiếu trà (và không thiếu…) bng cách ung bia. Giám đốc ngân hàng được cho là (có nghĩa là) thuyết phc các c đông nhưng h có quá nhiu đạo lý để lp li nhng sai lm ca quá kh (chỉ lp li thay vì “lp li mt ln na”, đó sẽ là hiện tượng thừa từ), v.v.

Vic hiu đính s làm sáng t bản thảo bằng cách loại bỏ bất kỳ câu nào không đạt, kiểm tra các quy tắc chấm dấu câu đã được sử dụng đúng chưa, tìm ra bất kỳ câu sáo rỗng hoặc xóa bất kỳ lỗi nào. Ví dụ, chúng ta nên ngừng “vẽ một đường thẳng”, “lật trang”, “quét mọi thứ dưới tấm thảm”, hoặc “vùi đầu vào cát”! Và ngừng lạm dụng dấu ngoặc đơn và dấu chấm than! Và khi nói đến dấu chấm lửng, chỉ có ba dấu chấm…

Vic hiu đính s ci thin bản thảo bằng cách xóa các cụm từ khó hiểu và lặp lại, bằng cách thay thế các từ không phù hợp bằng từ phù hợp, bằng cách sử dụng các từ có nghĩa thay vì từ trống rỗng, bằng cách đào sâu vào sự phong phú của ngôn ngữ của chúng ta để biến lối viết sáo rỗng thành cách kể chuyện thanh lịch. Ví dụ: “discreet” (cẩn thận) không giống với “discrete” (rời rạc), một “prodigal son” (đứa con hoang đàng) không phải là “prodigy” (thần đồng), một “compliment” (lời khen) không phải “complementary” (bổ sung) , và “stationery” (văn phòng phẩm) hiếm khi là “stationary” (vật đứng yên) của một người viết.

Kết lun: mi nhà báo đều cn mt cun t đin cnh giường ng ca h. Đó là th cn thiết hàng ngày khi nói đến hiu đính.

Một nhóm tòa soạn phải luôn có quyền sử dụng từ điển danh từ chung, từ điển danh từ riêng, từ điển danh ngôn, từ điển đồng nghĩa và sách giáo khoa về các vấn đề ngữ pháp và cú pháp một cách không giới hạn. Khi nói đến việc sử dụng ngôn ngữ, trang web T đin Tiếng Anh cung cấp một loạt các ví dụ về cách sử dụng từ trong tiếng Anh.
Những người viết luôn được hưởng lợi về mặt chuyên môn từ các bản sửa lại, và tự nguyện chấp nhận sửa chữa. Tuy nhiên, người hiệu đính phải luôn ghi nhớ sự nhạy cảm hoặc cái tôi của người viết: nhận xét về lỗi phải được đưa ra một cách nhã nhặn, không chế giễu và mặt đối mặt riêng tư.

HIỆU ĐÍNH KHÔNG PHẢI LÀ DIỄN GIẢI LẠI

Tất nhiên, có thể có những trường hợp khi người hiệu đính có các câu hỏi về nội dung, thay vì chỉ về hình thức. Điểm yếu của lời khai của nhân chứng hoặc một điểm cụ thể có thể khiến tổng biên tập đặt câu hỏi về giá trị của việc phân tích hoặc diễn giải. Điều này dẫn đến một tình huống tế nhị phải được xử lý cẩn thận; xét cho cùng, hiệu đính không phải là diễn giải lại tác phẩm của người viết. Nhng hành động được thc hin để ci thin văn bn không được làm sai lch ý nghĩa ca văn bn hoc phong cách ca người viết. Vì báo chí là s n lc ca c đội ngũ, vic ct gim và viết li cn được tho lun và phi hp. Chúng phi được tha thun gia người viết và sếp ca h.
Nếu mọi người hành động có thiện chí, quá trình chỉnh sửa sẽ diễn ra suôn sẻ. Những thay đổi được chỉ định từ trên không bao giờ có hiệu quả.

GIÁ TRỊ GIA TĂNG CỦA HIỆU ĐÍNH ĐANG THAY ĐỔI LIÊN TỤC…

Tất cả các ngôn ngữ đều đang phát triển. Trong 20 năm qua, ngôn ngữ tiếng Anh đã thay đổi theo nhiều cách. Và vì tiếng Anh là ngôn ngữ mô tả, không có cảnh báo hoặc thông báo về những thay đổi này. Tuy nhiên, một nhà báo giỏi luôn tìm kiếm và theo sát những xu hướng này. Và hc cách tn dng ti đa chúng!